Arı kovanı hakkında biraz bilgi verildikten sonra kovan ölçüleri ile ilgili bilgi vereceğim. Arıcılığın ana kuralı ,teknik arı kovan ile çalışma yapmaktır. Teknik bir arı kovanı ile çalışmak hem arıcılığın verimliliği olsun hemde uzun ömürlü olması bakımından önemlidir. Dünya ülkelerinde birçok arı kovanı tipleri bulunmaktadır. Genellikle kullanılan kovan tipleri şunlardır; Langstroth arı kovanı ile Dadant tarzı kovanlardır. Ülkemizde yaygın olarak kullanılan kovan tipi ise Langstroth kovandır.
Arı kovanı toplam olarak 5 parçadan meydana gelmektedir. Bunlar, dip tahtası, kuluçkalık, ballık, örtü tahtası veya bezi, ve kovan kapağıdır. Dip tahtası günümüzde artık plastik kovan tabanı olarak kullanılmakta olup, ağaç dip tahtaları artık neredeyse kullanılmamaktadır,Çünkü plastik kovan tabanı bir bütün halinde hem polen toplama özelliğinde olması arıcılara daha çok kolaylık sağlamaktadır. Ağaçtan yapılacak ise sağlam ve herhangi bir delik ve boşluk bırakılmamalıdır ki, aksi takdirde hastalık ve haşerelara karşı korumalı olabilsin.
Arı kovanın gövdesini oluşturan bu bölüm aynı zamanda kuluçkalık olarak da kullanılan arıların temel yaşam yeridir. Ana arı bu bölümde bulunur ve yavrulama olayı burada gerçekleşir arı giriş çıkışının olduğu uçma deliğide bu kısımdadır. Bu bölümde çoğalan arı mevcudu mevsim durumuna göre üst kata ,yanı ballık bölümüne doğru çıkarak çoğalırlar ve bal genellikle bu kısmımda yapılır. Yine kış mevsimi geldiği zaman arılar aşağıya yani kuluçkalık bölümüne inerler o yüzden bu bölümün daha iyi olması gerekmektedir.
Ballığın üstüne veya gövdenin üstüne örtülen örtü tahtası veya örtü bezi kullanılabilir. Buraya örteceğiniz bez sağlıklı ve kimyasal bir maddeden yapılmış olmamasına dikkat edeniz. Çünkü bu kısımdaki malzeme direk arılarla ve bal çerçevelerinin üzerinde olacağından sağlık açısından iyi olmalıdır. Arı kovanı satın almak için bu alanda uzman ve uzun yıllar arı kovanı işi ile uğraşan insanlardan almanız ileride profesyonel arıcılık yapacağınız zaman kovanlar arası ölçü sorunu yaşamazsınız. Ama asıl işi kovan imalatı olmayan birisinden almanız sizin ileride başka bir yerden kovan almanız durumunda diğer kovanın ballığı bir başka kovanın ballığına uymayabilir. Standart olmak işin pratikliği için önemli bir unsurdur.
Arı kovanında dikkat edilmesi gereken özellikler genel olarak şunlardır:
1- Gövde kalınlığı en az 2.5x 3 cm olmalıdır. Kullanıcak ağaçlar düz ve budaksız olmalıdır. Kovan yapımında genel olarak çam ağaçı kullanılmaktadır. Ama ıhlamur ağacı da tercih edilebilir.
2- Yaptıracağınız arı kovanları standart olmalıdır. O yüzden sadece arı kovanı imalatı yapan veya bu işte uzman birisi ile çalışmanız standartlık açısından önemli bir unsurdur.
3- Dünya genelinde kabul edilen arı kovanı modelleri seçilmelidir. Çünkü bu modeller arıların en iyi şekilde ve en kolay bal yapımı ve yaşaması için bulunmuştur.
4- Arı kovanının birleşme yerleri iyi yapılmalıdır ki, rutubet vb. durumlara karşı dayanklı olması gerekir.
5- Dış kısımları açık boyalarla boyanabilir, uzun yıllar kullanabilmek için.
6- Gezginci arıcılık yapacak olan veya sabit arıcılık için uygun arı kovanları tercih edilmelidir.
7- Arı kovanlarında rahat çalışabilmek ve arılar için şunlarıda göz önünde bulundurmak lazımdır;
– Yanlardaki iki çerçeve ile kovan iç yüzeyi arasında en az 7.5 mm,
– Çerçeve başları ile kovan iç yüzeyi arasında 10 mm,
– Dip tahtası ile çerçeve alt çıtası arasında 25 mm,
– Bir çerçevenin ortası ile diğer çerçevenin ortası arasındaki boşluk 36-38 mm,
– Çerçeve üst çıtaları arasında 12 mm,
– Çerçeve üst çıtaları ile örtü tahtası arasında 10 mm boşluk olmalıdır.
8- Dip tahtası geçirmeli olmalıdır ki, temizlik esnasında çıkarılıp takılmaldır.
